Bulletje, 100 x 70 cm, pastel, © Thea Gerritsen
Op een warme zondag, de paardenbloemen waren nét uitgebloeid, heb ik op mijn buik in het gras gelegen om Bulletje te fotograferen.
Bulletje is een bijzondere koe, eigenzinnig en de enige koe van de boerderij met hoorntjes.
Ze krijgt een prominente plek in de grote leefkeuken op de boerderij.
Djayson, 30 x 30 cm, pastel, ©Thea Gerritsen
Kinderportret in opdracht.
Wat een heerlijke opdracht: het eerste kleinkind van oma en opa.
En ik mocht kiezen welk stralend beeld ik wilde gebruiken: hier is hij ongeveer 1,5 jaar oud.
Ik vind het een engeltje.
Aankomend weekend, 13 en 14 oktober exposeer ik weer op Kunst op Nienoord te Leek. Ik toon hier onder andere mijn grote muziekportretten waaronder mijn meest recente portret van Anneke van Giersbergen (afbeelding volgt, de allerlaatste pastelstreken komen er vandaag op!)
Ik ben beide dagen aanwezig van 11:00 tot 17:00 uur. Nice to meet you there!
Klik op onderstaande link voor meer info.
Kunst op Nienoord
Boris, 60 x 45 cm, pastel, © Thea Gerritsen
Boris is mijn neef, één van de 2 kinderen van mijn broer.
Ik “oefende” op mijn neefje en nichtje toen ze kleiner waren, ik was destijds net weer begonnen, na een pauze (?) van 25 jaar met tekenen en schilderen.
De kleine meid was net een paar keer vaker model dan Boris.
Ik maakte een portret van hem toen hij 5 was: bij opa en oma aan tafel at hij een gebakje. “Boris”
Samen met zijn zusje Shunita portretteerde ik hem in 2013, hij werd 12. “Met elkaar”
Op dit portret is hij bijna 17.
Nieuwe grote Bluesportretten gemaakt voor de expositie op het Holland International Blues Festival in Grolloo, 8 en 9 juni 2018.
Café Restaurant Gerrie, naast de hoofdingang van het festivalterrein, Hoofdstraat 15, Grolloo
Joanne Shaw Taylor en haar bassist Luigi Casanova, 70 x 100 cm, pastel, © Thea Gerritsen
Robert Cotton (Robert Cottonband), 80 x 66 cm, pastel, © Thea Gerritsen
Joe Bonamassa, 100 x 70 cm, pastel, © Thea Gerritsen
Harry Muskee (Cuby), 42 x 56 cm, pastel, © Thea Gerritsen
Jimi Hendrix, 100 x 70 cm, pastel, © Thea Gerritsen
Noortje en Marlijn zijn zusjes.
Allebei geportretteerd in opdracht als 1,5-jarige peuter, zoals oma al haar 5 kleinkinderen heeft laten vastleggen in pastelkrijt op deze leeftijd.
Noortje was er eerst.
Toen Marlijn kwam voor het fotograferen zag ik dat ze een bloesje aanhad wat ongeveer de kleur van de achtergrond van Noortje had…zou ik het kunnen omdraaien?
De kleuren, bedoel ik.
Zoiets ontstaat, een rode achtergrond is nogal heftig…
Achtergronden zijn vaak nog ingewikkelder dan het portret zelf.
Hoewel ik een beelddenker ben moet ik dit soort dingen gewoon zien, voor me, in het echt, dus doen.
Het werd wat, Marlijn is een pittige dame…dat rood paste, ze kon het hebben.
Zoals Noortje een dromenmeisje is…daar paste het luchtige blauw waar turquoise in zit, beter.
Turquoise vind ik een droomkleurtje, daar laat je mee zweven…
Een beetje dan, hè
Noortje, 30 x 20 cm, pastel 2011, © Thea Gerritsen
Marlijn, 30 x 20 cm, pastel 2013, ©Thea Gerritsen
Er zijn soms portretten waarmee ik volkomen vast kom te zitten..
Ik deel dat meestal niet, het is een kwetsbaar proces, een portret maken, en geen truukje, nooit.
Zolang ik portretten maak, vanaf 2004, is dat er al.
De kleine eerste Esmée, 2x, Annemijn, 3 keer en uiteindelijk heb ik een ander portret gemaakt, op verzoek van de opdrachtgever. Kjeld, ook 3x, dat was een opdracht, zoals ook Annemijn. Max, daar kwam ik helemaal niet meer uit..die werd staande één en al oranje trui. Ook van hem maakte uiteindelijk ook een ander beeld, zittend, lichtere trui, met de kater Murphy.
Momenteel is er Sem, die hopeloos staat te wezen, hij moet gewoon nog even wachten… Sorry Sem, er komen andere tijden.
En deze Mona Lisa, mijn prachtige nichtje, die ik vanaf haar 6e al portretteer.
Waarom draai je vast…zeg het maar. Het leven zoals het om me heen gebeurt, bepaalt bij mij altijd voor een deel de gang van zaken. Je kunnen focussen puur op het werk, is 1 ding, geen afleiding dus. Maar de gevoeligheid die je als kunstenaar hebt, openen, nodig om dichtbij te komen, want het is een intiem verhaal, een portret maken, zorgt er ook voor dat de golven om je heen mede bepalen hoe het gaat.
En soms dus niet gaat.
He-le-maal niet.
Ik heb geleerd om afstand te nemen, het portret in wording om te draaien, iets anders te gaan doen, kijken met de handjes op de rug, vooral niet kapotmaken. Zoals het kindje op het strand, mijn grote zelfportret, dat overleefde 1,5 jaar opgesloten zitten in een doos. Toen ik haar eruit haalde was ze in 1,5 dag klaar. Wonderen bestaan..
Dit portret van de lente in je jonge leven, je bent 15…Ik deed er 5 maanden over, ik nam veel afstand, er gebeurde veel, en uiteindelijk ging het eraf, toch.
Met een varkensharen kwast kun je het krijt eraf halen, het papier waarop ik werk kan dat goed hebben, je bouwt daarna je lagen net zo makkelijk weer op.
Wat overblijft als je het eraf haalt is een “ghost” van wat je deed. Ik deed dat met Helena, ook een kinderportret in opdracht, het was prachtig om te zien, ik dacht er zelfs over dat even zo te houden. Maar dat verwachtte de opdrachtgever niet, dus dat is weer weg, het portret werd uiteindelijk dat wat het moest zijn.
Hierbij gebeurde het ook. Eraf! En er is niksniks prachtigs aan. Verbijsterend eerder.. leerzaam…kennelijk heb ik vooral met de ogen staan worstelen, ik snap helemaal niks van wat ik zie, zoveel verschil in hoogte….waar was ik mee bezig??
11 september 2015 gestopt, nu, 21 mei 2016, ruim 8 maanden later…de rust en zin om het proces opnieuw aan te gaan.
Spannend, om het te laten zien…dat vooral.
Het is lang geleden dat ik een dierenportret in opdracht maakte: Scully en Mulder aan het strand, ontstond in 2009.
Een portret van een dier is net zoiets persoonlijks als een portret van een mens, het gaat erom of hij of zij het is, niet alleen of het lijkt.
De mooiste en meest waardevolle beloning die je als portretschilder kunt krijgen is als het raakt, hart en ziel, en als ik dan deze prachtige woorden ook nog ontvang, na het zien van emotie vanmorgen, ben ik stil…
“Mirac”, 46 x 46 cm, pastel 2016 © Thea Gerritsen
“MIRAC
Thea, je hebt Mirac geschilderd op zo’n wijze dat Mirac voor altijd bij ons is. Ik ben blij met dit prachtige schilderij dat Mirac precies zo laat zien als hij was, maar tegelijk ben ik ook verdrietig omdat hij er niet meer is.Thea, dank dat je Mirac aan ons als eeuwige herinnering hebt gegeven. Mooier kon niet.
Rob “
Soms gebeurt dat, dat je heel erg je best doet, hard werkt, veel uren maakt, geïnspireerd bent maar dat er geen (goed!) eindresultaat komt..
Het kinderportret in opdracht van Helena 30 x 20 cm, maakte ik in maart 2015, het kostte veel tijd, 7 weken.
Er is geen pijl op te trekken hoeveel tijd een portret maken kost.
Dat vragen mensen vaak: hoelang doe je daar nou over? Ik heb wel eens een kinderportret in opdracht, A4, dus 30 x 20 centimeter, in een week gemaakt, of 1,5 week en ergens denk je dan zelf ook dat dat zo moet kunnen..
Naarmate ik langer dit vak beoefen begrijp ik steeds beter dat het leven met alles erop en eraan de snelheid bepaalt. Van het ontstaan van een portret. De opzet gaat vlot, dat kan ik goed, ik ben daar van jongs af aan op getraind door snelle opzetten te moeten maken. Mijn eerste leermeester was daar een meester in en ik ben hem zeer dankbaar. Daarna kwamen er andere leermeesters en ik nam hun techniek voor een periode over. Om te leren. Want ik wist niet hoe “het” moest.
Na de 5e leermeester zei mijn hoofd: genoeg! En sloeg op slot. Het knalde letterlijk in mijn kop, zoals ik dat noem, ik kon het niet meer bedenken hoe het moest en voelde instinctief dat ik mijn eigen weg te gaan had. Veel doen en werken en ontdekken wat mijn hand is. Dat proces zal levenslang doorgaan weet ik inmiddels en dat is het prachtige maar ook wel het frustrerende soms, resultaatgericht als een mens is..
De afgelopen periode van 10 maanden kwam er geen portret af, sterker: ik verknalde er wéér 1. Iets wat ik mezelf had beloofd niet meer te doen: als het niet gaat: achteruitstappen, loslaten en iets anders gaan doen.
Dat deed ik, er gingen 5 maanden over dit proces heen en toen opeens, haalde ik met een varkensharen kwast alle lagen eraf….de “ghost” van dit portret bestaat nog en ik had er uiteindelijk spijt van want er was al zoveel.
En toch, dat moet soms.
Kennelijk.
Ik wist deze periode dat ik niet stilstond maar het nodig had om andere dingen te doen, ik begon een heerlijk portret van een klein, blond mannetje: Sem.
Maar hij kwam niet af, bang om weer zoveel moois wat er al is te vernietigen, zette ik hem bewust opzij, achterstevoren, niet in zicht.
Ik kwam terug bij het kleurpotloodkleuren, brak mijn enkel en toen was helemaal duidelijk dat dat het enige was wat ik kon doen. Zittend op de bank. Rust. De beslissing om dat sprookjesboek te maken werd toen genomen.
Ik weet inmiddels dat alles wat er gebeurt nuttig is, het lijkt het echte leven wel. Het werk wat er uit mijn hart en handen komt kan niet meer anders dan een weerspiegeling van mijn ziel zijn.
Dat lijkt zweverig en dat is het ook.
Want je hebt geen enkel houvast.
Ik verdiep me er niet meer in, maar weet: zoals het komt is het goed.
En het neemt de tijd die het nodig heeft.
Toen ontmoette ik Eunice.
We kenden elkaar niet maar ik was direct geraakt door haar, vond haar zó prachtig. Het klikte, we kletsten en lachten rondom een spijkerbroek en een paar zwarte stoere lakschoenen. En ik durfde. Haar te vragen of zij model wilde staan voor een portret.
Zij wilde. Zij was vereerd. Maar ik nog meer!
En wat ben ik blij.
Met deze nieuwe kracht.
10 maanden na Helena liet deze prachtige, krachtige vrouw mij weer landen, thuiskomen en hervinden.
Dank je wel, Eunice, dat je iets van jezelf liet zien, jij durfde en gaf mij daardoor een groot kado!
Soms kijk je met grote verbazing terug naar iets wat je alweer zo lang geleden maakte..
Ik weet het proces nog als was het gisteren…het was knokken met regelmatig gevoelens van vertwijfeling en hopeloosheid.
Ik was nog maar zo kort weer aan het schilderen, na 20 jaar niets gedaan te hebben op dat gebied, viel het kwartje in 2003, ik kon er niet meer omheen.
En omdat ik ben wie ik ben was het duiken, kop onder en volledig omarmen.
Weer tekenen, schilderen, lessen nemen en de ontdekking van de hemel met het aanraken van pastelkrijt.
Leermeesters die mij met open mond van verbazing aankeken en me van dat krijt probeerden af te praten, want ik had zo’n prachtige stevige olieverf toets.
Ja.
Dat was zo.
Ik hield zo van olieverf, de geur, het pasteuze, het gevecht, álles. Dat was mijn basis.
Maar dat krijt, dat was een grote stap nóg dichter naar de hemel.
En als je dat niet net zo voelt is dat ook niet uit te leggen.
Dus een grote stap verder op weg naar mijn zelfstandigheid, op alle gebied, want ik voer tegen vele stromen in.
Mijn leermeesters die mij allen, ook en juist in en door dat gevecht, zoveel leerden.
Dit portret, de Danseres, alles is er in onderdelen vanáf geweest.
Een goede start
Het was groot, een meter hoog, dus niet in 1 keer te overzien, en dan verlies je de verhoudingen, ik wel tenminste.
Ze wás het wel, maar ook heel erg NIET, mijn model, een oudere versie van zichzelf, en dan zit je in de verhoudingen gewoon niet goed. Ze had een lichaamshouding waarvan ik van te voren wist dat ik grote moeilijkheden tegen zou komen, een duim die uitstak naar achteren..als ik die niet goed zou pakken werd het een gek ding.
Dat bleek.
En omdat ik niet snel van opgeven weet, vocht ik me een weg naar wél een goed eindresultaat.
Hij staat er niet op, die duim…dat gevecht verloor ik dus.
Danseres, zonder duim
Er was nog een ander gevecht, dat met haar hoofd. Ze leek dus wel maar ze WAS het niet…dus ik deed iets wat je nooit moet doen, want het komt vrijwel niet meer goed, ik ramde het hoofd eraf, terwijl het lijf inmiddels goed was.
Het hoofd eraf.. (de duim zit er nog op)
Het hele erge fijne van pastelkrijt, mits je een goede drager(ondergrond) hebt, is dat je altijd opnieuw kunt beginnen, opbouwen.
“Pastel is SO forgiving…”zei een veel oudere, bevriende Amerikaanse kunstenares mij ooit.
It is.
Ik knokte met een beperkt kleurgebruik, want het was een studieperiode, van “hogerhand” opgelegd.
Van nature gooi ik het liefst alles erin dus, hoppá, zoveel mogelijk kleur. Daarom ook is mijn krijthoeveelheid volledig uit de hand gelopen. Elk merk heeft zijn charme in kleurvariëteit. Ik ben blut maar o zo rijk, kan kiezen uit 100 tinten blauw, blauwgroen, groen blauw, turquoise, en dat dan allemaal tégen elkaar..en dan krijg je diepte.
Goed, het gevecht dus, waarvan ik inmiddels, jaren later weet, dat dát is waar uiteindelijk het genot zit.
Het is de reis, die je maakt, tijdens het zoeken en vinden, naar het wezenlijke.
Want met de gelijkenis kwam het hier niet helemaal goed, maar het werd wel een sterk portret.
BELONING
De grootste beloning kwam een paar jaar later, toen een jong gezin, op vakantie op de plek waar ik exposeerde, mét elkaar, besloot, dat DIT het schilderij was wat ze wilden kopen. De jonge kinderen hadden een net zo grote stem als de beide ouders.
Ik had het portret afgeprijsd, want ik wilde ruimte maken.Toen ik later een foto kreeg van waar het hing, werd ik nóg blijer: in de speelhoek, naast de spelletjeskast, boven de hondenmand en de caviakooi…Het was volledig omarmd, het was helemaal goed.
PROCES
Ik leer zoveel tijdens mijn werk, steeds meer besef ik dat het niet om het namaken van het plaatje gaat. Ik ben een realistisch portretschilder.
“Dat wat erin zit komt er vanzelf uit”, zei mijn eerste leermeester. “Je stijl hoef je niet te zoeken.” Dat klopt. Maar dat realisme echter trekt ook altijd aan mij. Net als dat andere, het van nature vrije bewegen met mijn armen, het intuitiëve kleuren pakken, het zonder tekening beginnen.
Ik ben op een punt aangeland waar ik los van álle instructies, in elk portret op mijn manier mijn weg zoek.
De vrijheid vinden is zo makkelijk nog niet. Want het moet inmiddels niet meer alleen lijken, het moet iemand ZIJN. En wáár zit dat….ik heb dat antwoord niet, en ik denk dat ik dat ook niet krijg. Ik weet inmiddels wel, dat ik donders goed weet wanneer ik er nog niet ben. En dus ook wanneer ik er wél ben.
Ik durf steeds meer, ik leer enorm veel van dat vallen en opstaan. Ik geef nooit op. En daar waar ik wel opgaf, verschijnt na jaren opeens een inzicht.
EIGEN REGELS
Mijn laatste kinderportret in opdracht besloot ik volgens mijn eigen regels te maken. Loslaten van de veilige begintekening, gewoon beginnen in kleurtoetsen, wat ik in mijn eigen vrije werk ook doe, als de druk van een opdracht er niet achter zit. Gevoelsmatig beginnen. De gelijkenis is er vaak al snel in een blik, een strook, het is er direct. Omdat ik als basis geleerd heb om model te tekenen met krijt, grote bewegingen, steeds weer opnieuw beginnen, de eerste opzetten, kom ik daar snel. Maar dan……want een vrij portret, weglaten, dat is zo makkelijk nog niet.
Ja, als het klaar is, dat zie ik zelf ook dat het logisch is, dat het niet anders kon dan zo. Maar daarvóór, dan ben ik regelmatig hopeloos, radeloos, vertwijfeld.. dan kijk en kijk ik maar omdat ik het niet zie. Wáár zit het, dat het er nog niet is?
Mijn laatste kinderportret nam 7 weken in beslag. 30 x 20 cm, A4. Dat heb ik in eerdere opdrachten soms in 5 dagen gedaan, hooguit een week. Ik fotografeer inmiddels alle fasen van mijn werk en dan kun je goed terugkijken. Soms zie ik dan dat ik er in een eerder stadium dichterbij zat dan later. Mijn drift en ongeduld lieten mij dan weer verder afdrijven van het zo gewenste resultaat.
Zo was er een jongetje dat één en al trui werd…die trui, waar ik in principe niet van hou, van kleren maken in een portret, werd subliem. Het kind echter, verdween….Uiteindelijk heb ik dit portret losgelaten, ik kwam er niet uit, het was geen opdracht dus dat kon. Ik maakte een ander portret van hem. Het “vastgelopen” portret is er nog…
Max, alleen maar trui….met een gek hoofd, niet afgemaakt portret..
Max, het nieuwe portret “Ontmoeting”
Ik denk aan iets wat ik tijdens mijn laatste opdracht ontdekte: door het hoofd er helemaal af te halen ontstond op de ondergrond een “ghost” van al mijn werk…en ik zag het kind, volledig! Zonder krijt, maar wel de afdruk, fascinerend…
De ontdekkingsweg naar meer en vrij en veel en…ghosts? is nog lang, levenslang!
Ik ben daar waar ik zijn wil: in het centrum van mijn hart en passie.
Dat is geluk, kijken en ontdekken met de verwondering van het kind dat ik ooit was.
Mijn universum is eindeloos!
